اینتل احتمالا لیتوگرافی را به‌ معیاری بی‌اهمیت در تراشه تبدیل می‌کند در دیجیتال مارک

شرکت‌های تولیدکننده‌ی تراشه نظیر AMD و اینتل سال‌ها است تراشه‌ها را براساس معیار نانومتری مثل چهارده و دَه نانومتری تعریف می‌کنند. این اعداد با واحد نانومتر همراه می‌شوند و توصیف‌کننده‌ی لیتوگرافی (نود پردازشی) تراشه هستند. به‌نوشته‌ی PC World،‌ نام‌گذاری‌های نانومتری تقریبا به‌اندازه‌ی سرعت کلاک و توان و دیگر مشخصه‌های تراشه‌ها اهمیت داشتند و دارند؛ اما احتمالا اینتل می‌کوشد لیتوگرافی تراشه را به معیاری بی‌اهمیت تبدیل کند. 

«نانومتر» در فرایند تولید قطعات نیمه‌هادی چه معنایی دارد؟ نانومتر به ابعاد هر ترانزیستور در داخل تراشه اشاره می‌کند. هرچه ابعاد ترانزیستور کوچک‌تر باشد، تراکم تراشه بیشتر می‌شود. همچنین، ترانزیستورهای کوچک‌تر باعث می‌شوند تراشه با سرعت بیشتر و مصرف انرژی کمتریا چند نوع ترکیب دیگر از سرعت و مصرف انرژی فعالیت کند. تراشه‌‌سازان از عبارت‌هایی مثل دَه نانومتری و هفت نانومتری برای توصیف فناوری ویژه‌‌ی تولید ترانزیستور استفاده می‌کنند و در سال‌های اخیر، عبارت ویژه‌ی این فناوری باعث شده است تراشه‌های پیشرفته از تراشه‌های غیرپیشرفته جدا شوند. 

با گذشت زمان، فناوری‌های پردازشی تا حد زیادی پیچیده‌تر شده‌اند و پردازنده را کاملا شفاف نمی‌توانند توصیف‌ کنند. متخصصان حوزه‌ی نیمه‌هادی به‌تدریج متوجه شده‌اند تعریف فناوری تولیدی پردازنده ‌به متغیرهای زیادی ازجمله تراکم ترانزیستور وابسته است. برای مثال، اینتل پیش‌تر گفته تراکم ترانزیستور لیتوگرافی چهارده نانومتر‌ی‌اش ۳۷٫۵ مگاترانزیستور (MTr) به‌ازای هر میلی‌مترمربع از تراشه است و این تراکم در لیتوگرافی دَه نانومتری به ۱۰۰٫۸ مگاترانزیستور به‌ازای هر میلی‌مترمربع می‌رسد. بسیاری از متخصصان می‌گویند لیتوگرافی دَه نانومتری اینتل معادل لیتوگرافی هفت نانومتری TSMC است؛ اما جزئیات بیشتر در این زمینه ممکن است گیج‌کننده باشند. 

اینتل چند سال است که به جدیدترین لیتوگرافی تراشه نمی‌تواند سریع دست یابد

در چند سال گذشته، اینتل در زمینه‌ی دستیابی به لیتوگرافی‌های جدید با مشکلات متعددی مواجه شده و همین مشکلات ضرر زیادی به تیم آبی زده است. حتی جدیدترین پردازنده‌های کلاس دسکتاپ اینتل، یعنی خانواده‌ی نسل‌یازدهمی راکت لیک اس، همچنان با لیتوگرافی قدیمی چهارده نانومتری تولید می‌شوند.

طبق شایعه‌ها، تیم آبی اواخر سال جاری میلادی در خانواده‌ی آلدر لیک اس سراغ لیتوگرافی دَه نانومتری برای پلتفرم دسکتاپ می‌رود. ازاین‌رو، ادامه‌ی استفاده از عبارت چهارده نانومتری باعث می‌شود از نگاه بازاریابی، تراشه‌های جدید اینتل پیشرفته‌ به‌نظر نرسند. بنابر ادعای منابع نزدیک به اینتل و وب‌سایت The Oregonian، تیم آبی تصمیم گرفته است نحوه‌ی اشاره به عبارت لیتوگرافی موقع بحث درباره‌ی تراشه‌ها را تغییر دهد یا به‌طورکلی به لیتوگرافی اشاره نکند. 

اینتل و AMD ترکیب مؤلفه‌هایی ویژه در طراحی تراشه‌ها را آغاز کرده‌اند که فناوری پردازشی را بیش‌ازپیش پیچیده می‌کنند. برای مثال، فناوری سوپرفین اینتل که در تراشه‌های تایگر لیک لپ تاپ به‌کار رفته، اساسا لیتوگرافی دَه نانومتری این شرکت محسوب می‌شود؛ ولی قابلیت‌های متعددی که اینتل در سوپرفین گنجاند، باعث شد پردازنده‌ی تیم آبی در بررسی وب‌سایت PC World تقریبا هم‌سطح با پردازنده‌های هفت نانومتری رایزن ۵۰۰۰ ای‌ام‌دی ظاهر شود. فناوری Foveros اینتل و طراحی چیپلت AMD، سیلیکون کاملا متفاوتی درون پکیجی واحد قرار می‌دهد که به‌عنوان محصولی یکپارچه بررسی می‌شود. 

هنوزهم تفاوت‌های زیادی بین پردازنده‌های AMD Ryzen ،Intel Core ،Samsung Exynos و Qualcomm Snapdragon در سطح مهندسی وجود دارد. این تفاوت‌ها به‌حدی مهم هستند که بحث‌و‌جدل را در بین مهندسان برق و افراد حرفه‌ای صنعت به‌راه می‌اندازند.

کسانی که طولانی‌مدت اتفاق‌های صنعت تراشه را دنبال کرده‌اند، ممکن است دوره‌ای را در اواخر دهه‌ی ۱۹۹۰ میلادی به‌خاطر بیاورند؛ زمانی‌که AMD ،Cyrix و SGS-Thomson و دیگر شرکت‌ها مفهومی با عنوان رتبه‌بندی عملکرد را معرفی کردند و مدعی شدند با وجود فعالیت در سرعت کلاک کمتر، تراشه‌هایشان به‌اندازه‌ی تراشه‌های ۳۸۶ و ۴۸۶ اینتل سریع‌اند. جالب است اینتل پس از گذشت سال‌ها، به‌نوعی تصمیم گرفته استراتژی مشابهی در پیش بگیرد.

ظاهرا آنچه اینتل می‌گوید، این است که لیتوگرافی تراشه در دنیای امروز جنبه‌ی بازاریابی دارد. شاید این گفته تا حدی حقیقت داشته باشد؛ بااین‌حال آنچه تغییر نکرده، معیارهایی مثل توان و قیمت و نحوه‌ی فعالیت هر پردازنده در وظایف کاری مختلف است. این معیارها ثابت خواهند ماند و پردازنده‌ها باید از روی همین معیارها خریده شوند.