اثر هنری مدرن؛ طرح انتزاعی از نقشه‌ رشد اینترنت

 نخستین بار در سال ۲۰۰۳، بارت لیون (محقق حوزه‌ی امنیت) نقشه‌ی کلی از اینترنت تهیه کرد. حال باگذشت مدت طولانی، در سال ۲۰۲۱ او بار دیگر نقشه‌ی اینترنت را ترسیم کرده است و مقایسه‌ی دو نقشه نشان می‌دهد که شبکه‌ی اینترنت در این سال‌ها با سرعت بسیار زیادی گسترده شده است.

ایده‌ی ترسیم نقشه‌ی اینترنت در ماه نوامبر سال ۲۰۰۳ (۱۲ آبان‌ ۱۳۸۲) به ذهن بارت لیون رسید که در حال به پایان رساندن تحصیل در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا بود. هم‌زمان با تحصیل، لیون در یک شرکت امنیت سایبری به‌عنوان هکر کلاه‌سفید شاغل بود و وظیفه‌ی اجرای آزمون نفوذپذیری (مجموعه تلاش‌هایی که به روش‌های مختلف توسط مهاجم شناخته‌شده روی شبکه انجام می‌شود تا نقاط ضعف و آسیب‌پذیری‌های احتمالی شبکه ارزیابی شوند) سیستم‌های مشتریان شرکت را بر عهده داشت. لیون در ابتدای هر پروژه‌ به شناسایی زیرساخت‌های مشتری می‌پرداخت. در ادامه نکته‌ای توجه او را به خود جلب کرد که او اساسا در حال پالایش و تکرار یک فرمول خاص برای ترسیم نقشه‌ی شبکه‌ی هر شبکه‌ی جدید است. لیون می‌گوید: «این فرمول در نهایت تبدیل به یک نرم‌افزار ساده شد؛ در نتیجه من همه کارها را به نرم‌افزار محول کردم.» 

لیون یک روز در زمان استراحت، در محل کار خود به دیگر همکارانش پیشنهاد می‌دهد که می‌تواند با ترسیم‌کننده‌ی نقشه‌ی شبکه‌ی اختصاصی خود نقشه‌ی تمام شبکه‌ی اینترنت را طراحی کند. همکاران لیون ظاهرا ابتدا قضیه را جدی نمی‌گیرند؛ اما در نهایت موضوع ترسیم نقشه‌ی اینترنت جدی می‌شود. 

آنچه از این ایده پدید آمد، تصویری کهکشان‌مانند از خطوط متقاطع انتزاعی بود که مانند دنباله‌های ستارگان از یک سو به سوی دیگر امتداد داشتند و نقشه‌ی اینترنت جهانی را در اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰ میلادی به تصویر کشیده بودند. لیون عنوان اوپت (Opte) را برای این تصویر انتخاب کرد. همکاران لیون همچنان درباره‌ی اصالت تصویر انتزاعی خروجی شک و شبهه داشتند؛ اما نسخه‌ی نهایی تصویر در وب‌سایت Slashdot و سایر وب‌سایت‌ها مورد توجه کاربران قرار گرفته بود.

حالا تصویر اوپت با شمایل جدید و فرم به‌روزشده برگشته است. نسخه‌ی اصلی تصویر با استفاده از فرامین تریس‌روت (Traceroute – دسته‌ای از فرامین عیب‌یابی که مسیرهای مختلف شبکه را جست‌وجو می‌کند) ترسیم شد تا پیچیدگی عظیم اینترنت را به تصویر تبدیل کند؛ اما امکان مسدودسازی و جعل در فرمان‌های تریس‌روت و حتی درصدی عدم دقت در آن وجود دارد؛ بنابراین، در زمان نمایش نسخه‌ی اولیه‌ی تصویر اوپت در موزه هنر مدرن نیویورک در سال ۲۰۱۰، لیون به‌دنبال راه دیگری برای ترسیم نقشه‌ی اینترنت بود. در نتیجه او به ‌جای اتکا به فرمان تریس‌روت، از جداول مسیریابی Border Gateway Protocol کمک گرفت تا نمایی دقیق‌تر از اینترنت ثبت کند.

نسخه‌ی اولیه‌ی اوپت یک تصویر ثابت بود؛ اما نسخه‌ی ۲۰۲۱ اوپت اکنون یک ویدئوی باکیفیت است و از چندین تصویر ثابت در کنار هم تشکیل شده که نقشه‌ی اینترنت جهانی را با استفاده از داده‌های BGP پروژه‌ی Route View دانشگاه اورگن، از ۱۹۹۷ تا امروز به تصویر می‌کشند. لیون ماه‌ها روی تصویرسازی جدید کار کرد و این بار از چندین اپلیکیشن، ابزار مختلف استفاده کرد. یکی از اپلیکیشن‌های مورد استفاده Large Graph Layout نام دارد که در اصل برای رندر تصاویر پروتئین‌ها طراحی شده است و صدها طرح مختلف را به کار می‌گیرد تا بهترین نمونه را به دست آورد. در ترسیم نقشه‌ی اینترنت شاهد روند مشابهی هستیم تا مسیرهای داده‌های پراکنده و به‌هم‌پیوسته را به تصویر بکشد. هرچه یک شبکه به مرکز نزدیک‌تر باشد، اتصالات و پیوستگی بیشتری خواهد داشت.

با اینکه ایده‌ی کلی تصویرسازی نقشه‌ی مسیرهای شبکه در اینترنت مثل سابق است؛ اما متحرک کردن تکامل و گستردگی آن در طول ۲۵ سال باعث می‌شود نسخه‌ی جدید اوپت تعاملی‌تر باشد و با نیاز مخاطبان امروزی سازگاری بیشتری داشته باشد. تمام تصاویر خروجی برای مصارف غیر تبلیغاتی، به‌رایگان در دسترس همگان است و لیون امید دارد که برای مقاصد آموزشی کاربرد داشته باشند. بینندگان می‌توانند جزئیات زیادی اعم از شبکه‌های مناطق مختلف را در تصاویر ببینند. برای مثال، یکی از ویدئوها شبکه‌ی فضایی چین را با اتصالات فوق‌العاده تحت کنترل ورودی و خروجی نشان می‌دهد. لیون حتی شبکه‌های اینترنتی نظامی ایالات متحده مثل NIPRNET (شبکه روتر پروتکل اینترنت طبقه‌بندی‌نشده وزارت دفاع) و SIPRNET (شبکه روتر پروتکل اینترنت مخفی) را مشخص کرده است.

با حرکت در سیر زمانی نقشه‌ی اینترنت اوپت، رویدادهای بزرگ اینترنتی ملموس می‌شود. برای مثال، اختلال سراسری اینترنت در سال ۲۰۱۹ در خاورمیانه و قطعی چندهفته‌ای اخیر اینترنت در میانمار از جمله موارد قابل مشاهده هستند. لیون همچنان در حال جمع‌آوری اطلاعات برای به تصویر کشیدن اتفاقات اخیر است. تصاویر اوپت نشت اطلاعات پروتکل BGP و حوادث این‌چنینی را نشان می‌دهد که داده‌های خاصی که باید در مسیر مشخصی منتقل می‌شدند به‌طور تصادفی یا عمدی به مسیرهای دیگری در بخش‌های دیگر شبکه هدایت می‌شوند. پروژه‌ی جدید لیون به‌گونه‌ای طراحی خواهد شد که به‌روزرسانی آن آسان باشد تا بتوان در طول زمان نسخه‌های جدیدتر آن را دریافت کرد.

اوپت تصویر قدرتمندی از اثرات و اندازه‌ی اینترنت ارائه می‌کند؛ اما لیون می‌گوید روی دیگر سکه، شکست اینترنت فعلی در غیر متمرکز بودن و غیر قابل سرکوب بودن را مجسم می‌کند.

لیون می‌گوید:

وقتی به هرکدام از جنب‌وجوش‌ها در تصویر اوپت نگاه می‌کنم، آن‌ها را انسان‌هایی می‌بینیم که در گوشه‌ای از زمین به شبکه‌ی اینترنت متصل هستند و کاری می‌کنند. در واقع مردم در حال استفاده از شبکه هستند، مردم شبکه‌ای می‌سازند که فرای اقیانوس‌ها و کوه‌ها امتداد می‌یابد و از طریق کابل‌های فیبر نوری مدفون‌شده ارتباطات را شکل می‌دهند. همه‌ی این‌ها در تصاویر منعکس می‌شوند؛ اما برخی کشورها به معنای واقعی به شبکه دسترسی ندارند و همین امر به عده‌ای قدرت کنترل می‌دهد.

در ادامه ویدئوی خروجی از سیر تکاملی اینترنت از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۲۱ را مشاهده کنید.

دانلود

دیدگاه شما کاربران دیجیتال مارک درباره‌ی نقشه‌ی اینترنت جهانی چیست؟