مک ۲۰۲۱ اپل با تراشه ۱۲ هسته‌ای ۵ نانومتری آرم / ARM احتمالا معرفی می‌شود

خبرگزاری معتبر و شناخته‌شده‌ی بلومبرگ روز گذشته در گزارشی به‌نقل از منابعی آگاه مدعی شد که اپل نخستین رایانه‌ی مک مبتنی‌بر پردازنده‌ی آرم (ARM) را در سال ۲۰۲۱ روانه‌ی بازار می‌کند. براساس گفته‌های بلومبرگ، اپل اکنون در حال پیش‌برد پروژه‌ای خاص تحت عنوان «کالاماتا» است و در این پروژه فعلا روی سه پردازنده‌ اختصاصی برای رایانه‌های سری مک کار می‌کند. ظاهرا سه تراشه‌ی موردبحث مربوط‌به پروژه‌ی کالاماتا همگی قرار است با اتکا بر تراشه‌ی A14 ساخته شوند. برخی منابع گفته‌اند A14 همان تراشه‌ای است که قدرت پردازشی گوشی‌های آیفون‌ پرچم‌دار سال ۲۰۲۰ را تأمین می‌کند. البته تراشه‌های مک که با اتکا بر A14 ساخته می‌شوند، قرار است قدرت پردازشی بسیار بیشتری نسبت‌به آن داشته باشند. 

آن‌طور که خبرگزاری بلومبرگ می‌نویسد، نخستین مدل از تراشه‌های درحال‌توسعه‌ی اپل قرار است مجهز به پردازنده‌ای مرکزی با ۱۲ هسته‌ی پردازشی باشد. ظاهرا از بین این تعداد، ۸ هسته دارای فرکانس پردازشی بالا خواهند بود و از آن‌ها با نام Firestorm یاد می‌شود. ۴ هسته‌ی باقی‌مانده Icestorm نام دارند و از فرکانس پردازشی پایین‌تر بهره می‌برند و مصرف انرژی کمتری هم دارند. مدل‌های دیگر تراشه‌های موردبحث اپل قرار است دارای بیش از ۱۲ هسته‌ی پردازشی باشند. اگر هنوز نتوانسته‌اید میزان قدرتمند بودن تراشه‌ی مک را از لحاظ تئوری درک کنید، بهتر است بدانید تراشه‌ی A13 که توانسته است رکوردهای مختلفی را در بنچمارک‌ها جابه‌جا کند، مجهز به ۶ هسته‌ی پردازشی است. 

اپل احتمالا در حال حاضر روی سه تراشه‌ی اختصاصی برای رایانه‌های مک کار می‌کند

این نخستین باری نیست که شاهد انتشار شایعه‌ای درمورد احتمال ساخت تراشه‌ی ARM توسط اپل هستیم. از سال‌ها پیش رسانه‌های متعددی به‌نقل از برخی منابع مدعی شده‌اند که اهالی کوپرتینو روی تراشه‌ای اختصاصی با اتکا بر ARM کار می‌کنند تا به استفاده از آن در رایانه‌های مک روی بیاورند و وابستگی خود را به پردازنده‌های اینتل از بین ببرند.

شایعه‌های مربوط به استفاده از پردازنده‌های آرم در مک‌های اپل به سال ۲۰۱۲ برمی‌گردند. طی سال‌های اخیر شایعه‌هایی ضد و نقیض در این رابطه منتشر شدند که منابعی قابل‌اتکا نداشتند؛ بااین‌حال در یک سال گذشته تحلیلگران متعددی از احتمال عرضه‌ی نخستین رایانه‌ی مک مبتنی‌بر پردازنده‌ی آرم در سال ۲۰۲۰ یا ۲۰۲۱ سخن به میان آورده‌اند. 

گزارش جدید منتشرشده از سوی بلومبرگ با ادعاهای اخیر یکی از تحلیلگران شناخته‌شده‌ی اپل با نام مینگ‌چی کو مطابقت دارد. این تحلیلگر پیش‌تر مدعی شده بود اپل در پی عرضه‌ی مک مبتنی‌بر آرم در سال ۲۰۲۱ است. البته احتمال دارد همه‌گیری ویروس کرونا (کووید ۱۹) باعث تأخیر در برنامه‌های اپل شود و این شرکت بخواهد مک موردبحث را اندکی دیرتر معرفی و در بازار عرضه کند. 

تراشه‌ی اختصاصی آرم دارای ۸ هسته‌ی پرقدرت Firestorm و ۴ هسته‌ی کم‌مصرف Icestorm خواهد بود

اپل بسیاری از قطعات سخت‌افزاری آیفون‌ها را خودش می‌سازد؛ نرم‌افزار آیفون نیز توسط اپل طراحی می‌شود. این موضوع اپل را قادر می‌سازد بهینه‌سازی‌هایی ویژه روی گوشی آیفون‌ انجام دهد تا این دستگاه‌ها بتوانند عملکرد بسیار خوبی در اکثر زمینه‌ها از خود برجای بگذارند. اپل قصد دارد چنین رویکردی را بیش‌ازپیش برای رایانه‌های مک نیز اتخاذ کند.

بدین ترتیب استفاده از پردازنده‌ای اختصاصی به‌جای پردازنده‌های اینتل به اپل امکان خواهد داد رایانه‌هایش را بیشتر از قبل بهینه‌سازی کند. طی سال‌های اخیر اینتل نتوانسته است بسیاری از انتظارات را برآورده کند. از سازندگان تراشه‌ها انتظار می‌رود نسل به نسل به‌هنگام معرفی تراشه‌های جدید، قدرت پردازشی بسیار بیشتری نسبت‌به نسل قبل ارائه دهند؛ اما این موضوع به‌شکلی درخورتوجه برای تراشه‌های اینتل رخ نداده است. 

افزون بر این موارد، پردازنده‌های مبتنی‌بر آرم نسبت‌به دیگر پردازنده‌ها مصرف انرژی کمتری دارند که باعث می‌شود عمر باتری بهتری برای دستگاه ارائه شود. درضمن برخی رسانه‌ها مدعی شده‌اند که اپل با استفاده از پردازنده‌های آرم به‌جای پردازنده‌های اینتل هزینه‌های مربوط به تراشه‌ی محصولاتش را بین ۴۰ تا ۶۰ درصد کاهش دهد که عددی درخورتوجه به‌شمار می‌آید. 

گزارش جدید بلومبرگ جزئیات زیادی دارد و بسیار مفصل است؛ اما به‌طور کلی می‌توان نکات زیر را از آن برداشت کرد:

• سه سیستم-روی-چیپ مختص به رایانه‌های مک که مبتنی‌بر پردازنده‌ی A14 هستند، هم‌اکنون مراحل توسعه را می‌گذرانند. اپل همچنین کار روی یک تراشه‌ی مختص به مک را که مبتنی‌بر پردازنده‌ی آیفون‌های سال بعد است، آغاز کرده. بلومبرگ حدس می‌زند که اپل قصد دارد از این پس تراشه‌های گوشی‌ها و لپ‌تاپ‌های خود را در یک چرخه‌ی توسعه به‌مرحله‌ی تولید برساند.
• براساس گزارش‌ها، تراشه‌‌های موردبحث مک قرار است توسط TSMC و با اتکا بر لیتوگرافی ۵ نانومتری تولید شوند.
• نخستین مدل از تراشه‌های اختصاصی مک مجهز به پردازنده‌ای مرکزی با ۸ هسته‌ی دارای فرکانس بالا و حداقل ۴ هسته‌ با فرکانس پایین‌تر خواهد بود تا در نهایت شمار هسته‌ها به ۱۲ عدد برسد. تراشه‌ی A12Z که در آیپد پرو ۲۰۲۰ استفاده شده است، ۸ هسته‌ی پردازشی دارد که ۴ هسته دارای فرکانس بالا هستند و ۴ هسته‌ی دیگر با فرکانس پایین‌تر، مصرف انرژی کمتری دارند.
• سیستم-روی-چیپ موردبحث اپل افزون بر پردازنده‌ی مرکزی (CPU) دارای پردازنده‌ی گرافیکی (GPU) نیز خواهد بود.
• رایانه‌های مک مبتنی‌بر آرم همچنان از سیستم‌عامل macOS استفاده خواهند کرد و قرار نیست به سراغ استفاده از iOS بروند. این رویکرد را پیش‌تر برای لپ‌تاپ‌های ویندوزی که از پردازنده‌های مبتنی‌بر آرم ساخت کوالکام استفاده می‌کنند، دیده بودیم.

با درنظرگرفتن کم‌مصرف‌بودن پردازنده‌ی آرم، احتمال می‌دهیم نخستین‌بار در لپ‌تاپ‌های سری مک‌بوک از آن استفاده شود

• بلومبرگ در بخشی از گزارش خود می‌گوید که انتظار دارد نخستین رایانه‌های مبتنی‌بر آرم اپل،‌ مک‌بوک‌های کم‌قدرت باشند. زیرا طبق ادعای بلومبرگ، تراشه‌های اختصاصی اپل نمی‌توانند از لحاظ قدرت پردازشی، عملکردی شبیه‌به تراشه‌های اینتل در مک‌بوک پروهای رده‌بالا، iMac-ها و مک پروها ارائه دهند. 
• گفته می‌شود اپل پیش‌تر در سال ۲۰۱۸ نمونه‌ی اولیه‌ی تراشه‌ی مک مبتنی‌بر پردازنده‌ی آرم را تولید کرده است. تراشه‌ی موردبحث در سال ۲۰۱۸ با اتکا بر تراشه‌ی A12X که در آیپد پرو نسل قبل استفاده شد، ساخته شده بوده. ظاهرا تراشه‌ی ساخته‌شده برای مک عملکردی خوب از خود نشان داده است تا اپل تصمیم بگیرد به‌صورت جدی‌تر به آن فکر کند و نهایتا در سال ۲۰۲۰ به استفاده از پردازنده‌ی آرم در رایانه‌های مک روی بیاورد. 

سؤال بزرگی که مطرح می‌شود این است که اپلیکیشن‌های اختصاصی اپل و همچنین اپلیکیشن‌های متفرقه (ترد پارتی) قرار است به‌چه‌نحوی روی پردازنده‌های مبتنی‌بر آرم اجرا شوند. یکی از مشکلات مهمی که پروژه‌ی ویندوز روی آرم (Windows on ARM) با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند، عدم سازگاری شمار درخورتوجهی از اپلیکیشن‌ها است.

گفته می‌شود اپل قصد دارد نوعی سیستم ویژه ارائه دهد که با اتکا بر آن بتوان اپلیکیشن‌های فعلی x86 را به تراشه‌ی آرم پورت کرد. اهالی کوپرتینو پیش‌تر از طریق پروژه‌ی کاتالیست (Catalyst) امکان پورت کردن اپلیکیشن‌های iOS را به macOS فراهم کرده‌اند. احتمال می‌رود اپل بخواهد با به‌روزرسانی پروژه‌ی کاتالیست، امکان پورت کردن اپلیکیشن‌های macOS را نیز به پردازنده‌های آرم فراهم کند. 

در هر صورت اگر شایعه‌ی موردبحث رنگ حقیقت به‌خود بگیرد، اپل مهم‌ترین تغییر را از سال ۲۰۰۵ تاکنون در رایانه‌های سری مک‌بوک اعمال کرده است؛ این شرکت نخستین بار در سال ۲۰۰۵ به استفاده از تراشه‌های اینتل روی آورده بود.

شما کاربران دیجیتال مارک چه دیدگاهی در این زمینه دارید؟