ویروس کووید ۱۹ وارد مغز می‌شود در دیجیتال مارک

ویروس SARS-CoV-2 نیز همچون بسیاری از ویروس‌های دیگر خبر ناگواری برای مغز است. پروتئین‌های اسپایک به‌تنهایی می‌تواند موجب مه‌آلودگی مغز (مه‌مغزی) شوند. ازآنجاکه پروتئین اسپایک وارد مغز می‌شود، ویروس نیز احتمالا به مغز می‌رسد.

شواهد زیادی نشان می‌دهد که افراد مبتلا به کووید ۱۹ دچار عوارض شناختی مانند مه‌مغزی و خستگی مفرط می‌شوند و پژوهشگران درحال‌کشف علت این موضوع هستند. در مطالعه‌ای که ۱۶ دسامبر در مجله‌ی Nature Neuroscience منتشر شد، پژوهشگران دریافتند پروتئین اسپایک در موش‌ها از سد خونی‌مغزی عبور می‌کند. این مطالعه نشان می‌دهد ویروس عامل کووید ۱۹، یعنی SARS-CoV-2، می‌تواند وارد مغز شود.

پروتئین اسپایک که اغلب پروتئین S1 نامیده می‌شود، تعیین می‌کند ویروس می‌تواند وارد کدام سلول‌ها شود. ویلیام بنکس، استاد پزشکی دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه واشینگتن و از نویسندگان مطالعه، می‌گوید معمولا ویروس همان کاری را انجام می‌دهد که پروتئین متصل‌شونده‌ی آن انجام می‌دهد. بنکس معتقد است پروتئین‌های متصل‌شونده مانند S1 معمولا به‌خودی‌خود نیز با جداشدن از ویروس و ایجاد التهاب موجب آسیب می‌شوند. وی بیان می‌کند: «پروتئین S1 احتمالا موجب تولید سیتوکین‌ها و محصولات التهابی در مغز می‌شود.»

در محافل علمی، التهاب شدید ناشی‌ از عفونت کووید ۱۹ «طوفان سیتوکین» خوانده می‌شود. سیستم ایمنی به‌محض مشاهده‌ی ویروس و پروتئین‌های آن در تلاش برای ازبین‌بردن ویروس مهاجم، واکنش بیش‌از‌حدی نشان می‌دهد. درنهایت، فرد عفونی دچار مه‌مغزی و خستگی مفرط و مشکلات شناختی می‌شود.

بنکس و گروهش واکنش مذکور را در ویروس HIV مشاهده کردند و می‌خواستند ببینند آیا چنین چیزی در SARS CoV-2 نیز رخ می‌دهد یا خیر. بنکس می‌گوید پروتئین S1 در ویروس SARS-CoV2 و پروتئین gp120 در عفونت HIV-1 عملکرد مشابهی دارند. آن‌ها از نوع گلیکوپروتئین‌ها هستند که از ویژگی‌های بارز پروتئین‌هایی به‌شمار می‌رود که به گیرنده‌های دیگر متصل می‌شوند. گلیکوپروتئین‌ها پروتئین‌هایی هستند که قندهای زیادی روی سطح آن‌ها وجود دارد. این پروتئین‌ها مانند دست‌های ویروس عمل می‌کنند و به گیرنده‌های دیگر چنگ می‌زنند. هر دو از سد خونی‌مغزی عبور می‌کنند و S1 نیز همچون gp120 احتمالا برای بافت‌های مغز سمی است.

بنکس پژوهش‌های زیادی درزمینه‌ی HIV-1 و پروتئین gp120 و سد خونی‌مغزی انجام داده است. وی بیان می‌کند: «این مثل آشناپنداری بود.» آزمایشگاه بنکس مشغول مطالعه‌ی سد خونی‌مغزی در بیماری آلزایمر، چاقی، دیابت و HIV است؛ اما آن‌ها پژوهش‌هایشان را متوقف کردند و ماه آوریل، تمام ۱۵ نفر حاضر در آزمایشگاه آزمایش‌هایی روی پروتئین S1 را شروع کردند. مطالعه‌ی جدید می‌تواند بسیاری از عوارض ناشی از کووید ۱۹ را توضیح دهد. بنکس می‌گوید:

می‌دانیم وقتی دچار عفونت کووید هستید، مشکل تنفسی دارید و علتش وجود عفونت در ریه شما است؛ اما توضیح دیگر آن است که ویروس به مراکز تنفسی مغز وارد و موجب ایجاد چنین مشکلاتی می‌شود.

جاکوب رابر، یکی دیگر از نویسندگان مقاله، گفت در آزمایش‌های آن‌ها، انتقال S1 در پیاز بویایی و همه‌ی موش‌های نر سریع‌تر از موش‌های ماده بود. این مشاهده ممکن است با افزایش حساسیت مردان به موارد شدیدتر کووید ۱۹ مرتبط باشد. بنکس برای افرادی که ویروس را جدی نمی‌گیرند، پیامی دارد:

نخواهید با این ویروس درگیر شوید. بسیاری از اثر‌های ویروس عامل کووید می‌تواند با ورود به ویروس به مغز تشدید و پایدار یا حتی ایجاد شود و آن اثرها ممکن است مدت زیادی تداوم داشته باشد.