چرا سرفیس پرو جدید و سرفیس لپتاپ ۲ به پورت تاندربولت ۳ نیاز دارند

تبلت سرفیس پرو و سرفیس لپ‌تاپ کماکان از اتصالاتی قدیمی بهره می‌گیرند و مدل‌های نسل جدید آن‌ها به پشتیبانی از پورتی چون تاندربولت ۳ نیاز دارند.

در مورد رویداد مطبوعاتی پیش‌روی مایکروسافت که در ۱۰ مهر (دوم اکتبر) در شهر نیویورک برگزار خواهد شد، تاکنون گمانه‌زنی‌های بسیاری مطرح شده است. هنوز به‌طور دقیق مشخص نیست که ردموندی‌ها چه محصولاتی را برای رونمایی در این مراسم آماده کرده‌اند؛ اما به احتمال زیاد نباید انتظار تغییر چندانی را در فرم فکتور فعلی سرفیس داشته باشیم.

با عرضه‌ی سرفیس پرو ۲۰۱۷ و سرفیس لپ‌تاپ  در سال گذشته، بسیاری از صاحب‌نظران در نقد و بررسی‌های خود، فقدان درگاه USB-C را در این دستگاه‌ها، نکته‌ای ناامیدکننده دانستند. اما این کمبود به‌حدی نبود که موجب انصراف کاربران از خرید سرفیس‌ها شود. با این حال، با گذشت بیش از یک سال، نبود این درگاه فراگیر به بزرگترین پاشنه‌ی آشیل کامپیوترهای همراه مایکروسافت تبدیل شده است.

سربرآوردن ناگهانی USB-C و تاندربولت ۳

تعلل مایکروسافت در به‌کارگیری USB-C به سرفیس ۳ بازمی‌گردد؛ تبلتی که در سال ۲۰۱۵ با  درگاه فراگیر میکرو USB روانه‌ی بازار شد. ایده‌ی ساخت درگاه USB-C و انتظارات از آن همانند میکرو USB بود؛ یعنی پورتی یکسان که امکان استفاده از آن توسط تمام افراد و هر دستگاهی با هدف انتقال شارژ و داده فراهم باشد.

هرچند میکرو USB با ظهور گوشی‌های هوشمند به سرعت درگاهی فراگیر بین آن‌ها تبدیل شد؛ اما برای استفاده در تبلت‌های هیبریدی و تبدیل‌پذیر چندان مناسب نبود و تیم سرفیس نیز از به‌کارگیری آن برخی درس‌های باارزش آموخت. بزرگترین مشکل برای مشتریان سرفیس ۳، گم کردن شارژر میکرو USB این تبلت و جایگزینی آن با شارژر گوشی هوشمندشان بود. چالش اصلی این بود که تفاوت توان بین شارژر گوشی و سرفیس ۳، مقدار قابل توجه‌ای است. در نتیجه، این مسئله شکایت بسیاری از مشتریان و بازگرداندن سرفیس ۳ را به‌دلیل شارژ‌ آهسته به‌دنبال داشت.

Microsoft از به‌کارگیری USB-C در سرفیس پرو ۲۰۱۷ و سرفیس لپ‌تاپ نیز اجتناب کرد و به‌جای آن کماکان از درگاه USB نوع A و مینی دیسپلی پورت بهره گرفت. توجیه مایکروسافت برای عدم استفاده از USB-C این بود که سال‌ها طول می‌کشد تا این پورت بین مصرف‌کنندگان، سازندگان لوازم جانبی، گوشی‌ها و به‌خصوص سازمان‌ها فراگیر شود. اما ردموندی‌ها در این باره تصور اشتباهی داشتند. با استقبال تقریبا بالای گوشی‌های اندرویدی از USB نوع C و همچنین استفاده‌ی اپل از آن در لپ‌تاپ‌هایش و در اختیار داشتن امکان شارژ‌ دستگاه‌ها از طریق همان درگاه انتقال تصویر و داده، تقریبا تمام شرکت‌ها جذب قابلیت‌های سودمند این درگاه شدند. در نتیجه، USB-C خوشبختانه به‌سرعت به درگاهی فراگیر تبدیل شد.

اکنون که در سال ۲۰۱۸ به‌سر می‌بریم، تعداد لوازم جانبی برخوردار از USB-C و تاندربولت ۳ از جمله نمایشگرهای قابل حمل، درایوهای ذخیره‌سازی اکسترنال پرسرعت، هاب‌ها، داک‌های گرافیک قابل حمل و حتی مانیتورهای دسکتاپ به نحو قابل توجه‌ای افزایش یافته است. اما دستگاه‌های رده‌بالا و پیشرفته‌ی سرفیس پرو و سرفیس لپ‌تاپ نمی‌توانند از هیچ کدام از این دستگاه‌های جانبی استفاده کنند.

اگر صاحب نمایشگر قابل حمل جدید HP EliteDisplay S14 باشید، نمی‌توانید هنگام سفر آن را همراه سرفیس پرو یا سرفیس لپ‌تاپ خود ببرید. علاوه‌بر این، سرفیس بوک ۲ نیز نمی‌تواند به درایوهای اکسترنال تاندربولت ۳ که محصولی ایده‌آل برای خالقان محتوا هستند، متصل شود. همچنین با فراگیری پردازنده‌های گرافیک اکسترنال، صاحبان سرفیس پرو برخلاف برخی از تبلت‌های هیبریدی رقیب نمی‌توانند با استفاده از کارت‌های گرافیکی همچون RTX 2080 انویدیا به انجام گیمینگ حرفه‌ای روی دستگاه خود بپردازند. هرچند آداپتور نوع C سرفیس با طراحی عجیب و زمخت قابل خریداری توسط صاحبان این دستگاه است؛ اما عملکرد آن ار سطح ایده‌آل بسیار فاصله دارد و از محدودیت‌هایی نیز رنج می‌برد.

درگاه USB-C در تبلت سرفیس گو

خبر خوب این است که سرفیس بوک ۲ و تبلت مقرون‌به‌صرفه‌ی سرفیس گو هر دو از USB-C نسخه‌ی ۳.۱ استفاده می‌کنند و هرچند قادر به پشتیبانی از پورت قدرتمندتر تاندربولت ۳ نیستند؛ اما دست‌کم می‌توانند به اغلب لوازم جانبی USB-C رایج  و موجود در بازار متصل شوند. به دلایل یادشده، به‌صورت قطعی می‌توان نتیجه‌گیری کرد که هنگام معرفی جانشین سرفیس پرو و لپ‌تاپ سرفیس از سوی مایکروسافت، درگاه USB-C جانشین پورت قدیمی مینی دیسپلی پورت خواهد شد. اما پرسش بزرگ‌تر این است که آیا می‌توان نسبت به افزوده شدن پشتیبانی از تاندربولت ۳ نیز امیدوار بود؟

تاندربولت ۳، درگاهی قدرتمند اما ناشناخته

تاندربولت ۳، پورتی ساخت اینتل با کاربردهای سودمند است؛ اما تاکنون آن‌طور که باید و شاید توجه چندانی به آن نشده است. این پورتقدرتمند از همان اتصال USB نوع C استفاده می‌کند و می‌تواند از پس انجام تمام وظایف نسخه‌ی ۳.۱ USB-C بربیاید و علاوه بر این، برخورداری از توانایی انتقال ۴۰ گیگابیت بر ثانیه داده، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای پردازنده‌های گرافیکی اکسترنال (eGPUs) تبدیل می‌کند.

در واقع انتقال داده در تاندربولت ۳، چهار برابر سریع‌تر از USB 3.1 استاندارد است. به دلیل این سرعت، ما در حال مشاهده‌ی درایوهای اکسترنال تاندربولت ۳ هستیم که استفاده از آن‌ها، افزایش قابل توجه نرخ انتقال داده را در پی دارد. بنابراین چرا مایکروسافت از تاندربولت ۳ در سرفیس بوک ۲ یا سرفیس گو استفاده نکرد؟ در واقع علت این مسئله صرفا به عدم توجه مایکروسافت به این پورت بازنمی‌گردد و غیبت آن در این دستگاه‌ها دلیل پیچیده‌تری دارد.

سرفیس بوک ۲ به پردازنده‌ی Core i7-8650U اینتل متکی است که از حداکثر تعداد ۱۲ خط یا مسیر (Lane) انتقال داده‌ی PCIe بهره می‌گیرد. هنگامی که این خطوط برای موارد استفاده‌ی مختلف تقسیم شوند، چهار خط برای درگاه سرفیس کانکت، چهار خط برای پورت سرفیس کاور (برای پردازنده‌ی گرافیکی و کیبورد) و چهار خط برای SSD و درگاه USB-A به‌کار می‌رود. در نتیجه، دیگر فضایی برای چهار خط مورد نیاز تاندربولت ۳ باقی نمی‌ماند.

پورت سرفیس کاور در سرفیس پرو ۲۰۱۷

سرفیس گو از پردازنده‌ی پایین‌رده‌ی پنتیوم ۴۴۱۵Y بهره می‌گیرد که مجهز به تنها ۱۰ خط PCIe است و ظاهرا به صورت کلی نیز از تاندربولت ۳ پشتیبانی نمی‌کند. تنگنای اصلی برای مایکروسافت در به‌کارگیری تاندربولت ۳ نشات‌گرفته از استفاده‌ی این شرکت از درگاه سرفیس کانکت برای انتقال شارژ و داده و محدودیت اینتل در تعبیه‌ی خطوط PCIe بیشتر در پردازنده‌های سری U کافی لیک و کبی لیک است.

نکته‌ی جالب توجه آن است که جدیدترین جانشین پردازنده‌های نسل هشتم Core اینتل به نام ویسکی لیک، پشتیبانی از خطوط PCIe را در سری کم‌مصرف U از ۱۲ به ۱۶ مسیر افزایش داده‌اند. این ارتقا باعث شده است که  پردازنده‌ی جدید Core i7-8565U نه‌تنها ۴۰۰ مگاهرتز سریع‌تر باشد؛ بلکه بتواند از دستگاه‌های PCIe بیشتری نیز پشتیبانی کند. با این حال، با وجود آنکه اینتل هزینه‌های حق امتیار تاندربولت ۳ را کاهش داده است؛ اما کنترلر این درگاه برای ریزمعماری ویسکی لیک همچنان قطعه‌ای اضافی محسوب می‌شود و به صورت داخلی تعبیه نشده است؛ بدین معنی که هزینه‌ی استفاده از تاندربولت ۳ به دوش مصرف‌کننده خواهد افتاد.

ار نظر تئوری، اگر مایکروسافت سرفیس پرو و لپ‌تاپ سرفیس جدید (و حتی شاید سرفیس بوک) را با پردازنده‌های ویسکی لیک اینتل معرفی کند، می‌تواند در نهایت با حفظ درگاه سرفیس کانکت، درگاه کامل USB-C را با پورتتاندربولت ۳ ارائه دهد.

آیا می‌توان امیدوار بود؟

پردازنده‌های ویسکی لیک برای عرضه در ماه اکتبر و نوامبر (مهر و آبان) زمان‌بندی شده‌اند که به خوبی با رویداد دهم مهرماه مایکروسافت مطابقت دارد. با این حال، چه مایکروسافت از پردازنده‌های ویسکی لیک استفاده کند یا خیر، دست‌کم می‌توان خوشبین بود که درگاه USB-C نسخه‌ی ۳.۱ در نسخه‌های به‌روزرسانی‌شده‌ی سرفیس به‌کارگرفته شود.

اگر مایکروسافت علاوه بر USB-C از تاندربولت ۳ نیز استفاده کند، شاید سرفیس در نهایت به همان دستگاهی تبدیل شود که طرفداران از مدت‌ها پیش در انتظارش بوده‌اند؛ یعنی کامپیوتری رده‌بالا و مجهز به اتصالات پیشرفته‌ و آینده‌نگرانه که تا مدت‌ها نیاز کاربران را برطرف خواهد کرد. آیا مایکروسافت درس‌های خود را به خوبی فراگرفته است و آیا پردازنده‌ی نسل جدید سری U نجات‌بخش این شرکت خواهد بود؟ برای اطلاع از این موضوع تنها نزدیک به ۱۰ روز دیگر باید منتظر ماند.