کندکردن روند تخریب غضروف‌ها به روش نانودرمانی در دیجیتال مارک

استئوآرتریت (آرتروز) وضعیت دردناک و ناتوان‌کننده و نسبتا شایعی است که کندکردن یا توقفش دشوار است؛ بنابراین، گزینه‌های درمانی عمدتا به کاهش درد محدود می‌شود. بااین‌حال، مطالعه‌ای جدید روی موش‌ها نشان داده است که تزریق‌های نانودرمانی به زانو می‌تواند تخریب غضروف را کُند کند.

غضروف‌ها نقش مهمی در مفاصل، به‌ویژه زانوها برعهده دارند و دربرابر نیروهای یک عمر راه‌رفتن و دویدن مانند ضربه‌گیر عمل می‌کنند؛ اما ازآنجاکه این بافت به‌طور‌طبیعی ترمیم نمی‌شود، با گذشت زمان یا به‌دلیل آسیب ممکن است تخریب و به درد همراه‌با استئوآرتریت منجر شود.

در سال‌های اخیر، دانشمندان راه‌هایی برای کاهش تخریب غضروف با استفاده از مولکول مشتق‌شده از جلبک یا حتی رشد مجدد آن با تغییر سلول‌های بنیادی یا تزریق مولکول‌های خاص پیدا کرده‌اند. در مطالعه‌ی جدید، پژوهشگران با هدف قرار‌دادن مسیر پروتئینی مرتبط با رشد غضروف، مولکولی ایجاد کردند که درزمینه‌ی بازسازی غضروف امیدبخش است. لینگ کین، از نویسندگان مطالعه می‌گوید:

آزمایشگاه ما از معدود آزمایشگاه‌ها در جهان است که سیگنالینگ گیرنده‌ی فاکتور رشد اپیدرمی (EGFR) در غضروف را مطالعه‌ی می‌کند و از همان آغاز دریافته‌ایم کمبود EGFR یا غیرفعال‌سازی پیشرفت استئوآرتریت را در موش‌ها تسریع می‌کند. بنابراین، پیشنهاد کردیم از فعال‌سازی آن برای درمان استئوآرتریت می‌توان استفاده کرد. در این مطالعه، برای اولین‌بار ثابت کردیم افزایش فعالیت مولکول مذکور درون زانو از پیشرفت استئوآرتریت مانع می‌شود.

به‌گزارش وب‌سایت New Atlas، پژوهشگران در ابتدا ارتباط مذکور را با مهندسی موش‌هایی تأیید کردند که فعالیتشان بیش‌از‌حد EGFR بود. این حیوانات غضروف‌های بزرگ‌شده‌ای داشتند که در طول زمان به‌راحتی گروه کنترل فرسوده نشد و حتی وقتی پژوهشگران به‌کمک جراحی مقداری از منیسک زانو را برداشتند تا وضعیتی مانند استئوآرتریت ایجاد کنند، دربرابر آسیب مقاومت کرد. حالت معکوس نیز آزمایش شد. سرعت تخریب غضروف در موش‌هایی افزایش یافت که داروی بازدارنده‌ی عملکرد EGFR را دریافت کرده بودند.

در مرحله‌ی بعد، پژوهشگران براساس این مسیر نانودرمانی جدیدی ایجاد کردند. آن‌ها نوعی لیگاند EGFR به نام فاکتورِ رشد تغییردهنده‌ی آلفا (TGF-α) را به نانوذرات مصنوعی متصل کردند که می‌توانست برای کُندکردن تخریب عضروف به زانو تزریق شود. لیگاند به ماده‌ای گفته می‌شود که با پیوند و ترکیب با مولکول زیستی یا گیرنده هدف بیوشیمیایی خاصی را دنبال می‌کند. ژیلیانگ چنگ، از نویسندگان مطالعه می‌گوید:

لیگاندهای آزاد EGFR نیمه‌عمر کوتاهی دارند و به‌‌دلیل اندازه‌ی کوچک نمی‌توانند درون کپسول مفصلی نگه‌داری شوند. نانوذرات به محافظت از آن‌ها دربرابر تخریب کمک و آن‌ها را به مفصل محدود می‌‌کند و سمی‌بودن خارج از هدف را کاهش می‌دهد و آن‌ها را به عمق غضروف‌های متراکم می‌برد تا به کندروسیت‌ها برسند.

پژوهشگران درمان خود را روی موش‌های دچار آسیب غضروف آزمایش کردند و دریافتند تخریب غضروف و سخت‌شدن استخوان کُند شد و به‌نظر می‌رسید درد زانوی آن‌ها نیز کم شده باشد. هیچ عارضه‌ی جانبی جدی نیز مشاهده نشد.

اگرچه نتایج امیدوارکننده به‌نظر می‌رسد، هنوز قبل از رسیدن به کارآزمایی‌های بالینی انسانی، پژوهش‌های زیادی باید روی حیوانات انجام شود. بااین‌حال به‌گفته‌ی پژوهشگران، خودِ نانوذرات قبلا در کارآزمایی‌های بالینی آزمایش شده‌ و نتایج مثبتی حاصل کرده‌اند؛ بنابراین، حداقل این بخش می‌تواند تسهیل شود. جیمو ان، از نویسندگان مطالعه می‌گوید:

درحالی‌که بسیاری از جنبه‌های فنی این کاربرد باید بررسی شود، توانایی توقف یا آهسته‌کردن روند استئوآرتریت با استفاده از تزریق به‌جای جراحی، به‌طرز چشمگیری احساس و عملکرد ما را هنگام پیری و پس از آسیب می‌تواند تغییر دهد.

این پژوهش در مجله‌ی Science Translational Medicine منتشر شد.