گوگل به‌زودی دسترسی به چند API کرومیوم را محدود می‌کند

گوگل قصد دارد در روز ۱۵ مارس ۲۰۲۱ (۲۵ اسفند ۱۳۹۹) دسترسی به بسیاری از رابط‌های برنامه‌نویسی کاربردی (API) مرورگر کروم را در داخل فریم‌ورک متن باز کرومیوم (Chromium) محدود کند. گوگل می‌گوید قابلیت‌هایی نظیر همگام‌سازی کروم (Chrome Sync) و Click to Call که مبتنی‌بر فضای ابری گوگل هستند و با هدف استفاده در مرورگر کروم طراحی شده‌اند، در حال اضافه شدن به مرورگرهای وب متفرقه (ترد پارتی) مبتنی‌بر موتور کرومیوم هستند و چنین اتفاقی نباید رخ دهد.

گوگل در توضیح بیشتر این ماجرا می‌گوید اگر دسترسی به APIهای مورداشاره‌ی کرومیوم را مسدود نکند، ممکن است وقتی بخش کوچکی از کاربران در حساب کاربری گوگل وارد شوند و داده‌های شخصی مربوط به همگام‌سازی با کروم نظیر بوک‌مارک‌ها را ذخیره کنند، داده‌های شخصی آن‌ها افزون‌بر گوگل کروم با شماری از مرورگرهای متفرقه‌ی مبتنی‌بر کرومیوم نیز به‌اشتراک گذاشته شود.

بدین ترتیب گوگل برای عملی کردن تصمیم جدیدش، کاملا حق دارد. فراموش نکرده‌ایم که کرومیوم موتوری متن باز است، بااین‌حال، در نظر داشته باشید که اگر می‌خواهید از API گوگل برای بهره‌مندی از سرویس‌های این شرکت استفاده کنید، باید پای‌بند قوانین تعیین‌شده توسط گوگل باشید. اما حال سؤالی مطرح می‌شود؛ آیا گوگل حق دارد تنها سازمانی باشد که درباره‌ی دسترسی به APIهای کرومیوم تصمیم نهایی را می‌گیرد؟

تصمیم جدید گوگل باعث می‌شود بسیاری از توسعه‌دهندگان کرومیوم توزیع لینوکس و نگهدارندگان این توزیع‌ها دچار مشکل شوند. براساس گزارش خبرگزاری ZDNet، به‌تازگی تام کالاوی، از اعضای توزیع لیوکسِ فدورا با انتشار توییتی نوشته است قطع شدن دسترسی شرکت‌ها به قابلیت Sync و دیگر APIهای انحصاری گوگل باعث می‌شود بیلد کرومیوم فدورا (به‌همراه تمامی توزیع‌های دیگری که دارای کرومیوم هستند) تا حد زیادی کاربردهایش را از دست بدهد. البته فدورا قرار است همچنان از کرومیوم استفاده کند. اریک هملیزر، مدیر بخش کرومیوم توزیع Slackware اعلام کرده است که قصد دارد کرومیوم را از این توزیع لینوکسی حذف کند. او می‌گوید دلیل اصلی انجام این کار، قطع شدن دسترسی به قابلیت Chrome Sync است. 

آمار نشان می‌دهند که در حال حاضر تعداد کاربران کرومیوم لینوکس کمتر از یک میلیون نفر است، این درحالی است که تقریبا سه میلیارد نفر روی پلتفرم پی سی از کروم استفاده می‌کنند و ازطرفی دیگر موزیلا فایرفاکس تقریبا ۲۲۰ میلیون کاربر دارد. در ابتدا تصور می‌شد که تصمیم جدید گوگل صرفا روی برنامه‌نویسان و کاربران لینوکس تأثیر می‌گذارد اما بررسی دقیق‌تر موضوع نشان می‌دهد ابعاد این تصمیم گسترده‌تر است.

مرورگرهای ویوالدی و اپرا و بریو و مایکروسافت اج برپایه‌ی کد منبع کرومیوم توسعه داده شده‌اند. بدین ترتیب به‌غیر از فایرفاکس، هیچ مرورگر مهم دیگری در دنیای امروز وجود ندارد که از کرومیوم استفاده نکند. فراموش نکنید که سافاری در مک‌ها و آیفون‌ها عضو پروژه‌ی کرومیوم نیست، اما حتی روی پلتفرم مک که سافاری به‌صورت پیش‌فرض نصب شده است نیز افراد زیادی مشغول استفاده از کروم هستند. 

در زمینه‌ی سهم بازار، برنامه‌ی تجزیه‌و‌تحلیل دیجیتال (DAP) دولت فدرال ایالات متحده‌ی آمریکا که میزان بازدید از وب‌سایت‌های دولتی این کشور را در سه ماه اخیر بررسی می‌کند و راهنمای بسیار خوبی برای میزان محبوبیت مرورگرهای وب است، اعلام می‌کند تا پایان ماه نخست سال ۲۰۲۱ بالغ‌بر ۹۰ درصد از تمامی مرورگرهای وب ویندوز و مک مشغول استفاده از کروم یا مرورگر‌های مبتنی‌بر کرومیوم هستند.

آخرین باری که مرورگری خاص توانست تا این حد بر بازار مرورگرها تسلط پیدا کند، سال ۲۰۰۲ بود؛ دورانی که مطابق آمار، اینترنت اکسپلورر مایکروسافت ۹۶ درصد از سهم بازار را در اختیار داشت. وزارت دادگستری ایالات متحده در آن سال‌ها به‌خاطر سیاست‌های انحصارگرایانه‌ی مایکروسافت در قبال اینترنت اکسپلورر برای حذف دیگر مرورگر محبوب آن روزها یعنی Netscape، این شرکت را نقره‌داغ کرد. ازلحاظ تئوری وزارت دادگستری برنده شد اما در عمل، مایکروسافت برنده‌ی میدان بود؛ آخرین باری که از Netscape استفاده کردید را به‌خاطر می‌آورید؟

سیاست‌های گوگل درقبال کروم و کرومیوم، مثل سیاست‌های مایکروسافت نیست؛ بااین‌حال گوگل به‌عنوان مالک کرومیوم هر تصمیمی را که بخواهد می‌گیرد و خواسته‌ی بقیه اهمیتی برایش ندارد. اگر کرومیوم موتوری متن باز نبود شاید این موضوع موردبررسی قرار نمی‌گرفت، اما ماهیت متن باز کرومیوم باعث می‌شود تصمیم جدید گوگل عجیب باشد.